TEST 3 3.Hafta İBRAHİM MÜTEFERRİKA VE MATBAANIN OSMANLIYA GELİŞİ (TEMEL...

 Sorularla Öğrenelim Türk Grafik Tasarım Tarihi 3. İBRAHİM MÜTEFERRİKA VE MATBAANIN OSMANLI DEVLETİ’NE GELİŞİ Soru 1: İbrahim Müteferrika’nın kökeni hangi ülkedir? (Çoktan Seçmeli) ✔ Macaristan Lehistan Rusya İngiltere Fransa Cevap : Macaristan Soru 2: Matbaanın kurulması ile beraber kağıt ihtiyacı nereden karşılanmıştır ? (Çoktan Seçmeli) Osmanlı Sarayından ✔ Yalova Kağıt Fabrikasından Avrupa’dan Hattatlar odasından Fransız tacirlerden Cevap : Yalova Kağıt Fabrikasından Soru 3: İbrahim Müteferrika matbaada kitap basmadan önce ne baskısı yapmıştır? (Çoktan Seçmeli) Bröşür Gazete Afiş ✔ Harita Bilet Cevap : Harita Soru 4: Osmanlı matbaasında basılan ilk kitabın adı nedir ? (Çoktan Seçmeli) Tarih-i Hind-i Garbi Hadis-i Şerif Cihannüma Marmara Haritası ✔ Vankulu Lügatı Cevap : Vankulu Lügatı Soru 5: Aşağıdakilerden hangisi İbrahim Müteferrikanın bastığı haritalardan değildir? (Çoktan Seçmeli) Marmara Denizi Haritası İran Haritası ✔ Avrupa Haritası Mısır Haritası Karadeniz Haritası Cevap : Avrupa Haritası Soru 6: Aşağıdakilerden hangisi İbrahim Müteferrikanın bastığı eserlerden olamaz? (Çoktan Seçmeli) ✔ Dini kitaplar Bilimsel kitaplar Sözlükler Haritalar Tarih kitapları Cevap : Dini kitaplar Soru 7: İlk Osmanlı matbaasında Latin harfleri ilk kez hangi kitabın basımında kullanılmıştır? (Çoktan Seçmeli) Tarih-i Timur ✔ Grammaire Turque Cihannüma Vankulu Sözlüğü Tarih-i Mısır Cevap : Grammaire Turque Soru 8: Aşağıdaki eserlerin hangisinde yazı yanında resimlemelerde yer almıştır? (Çoktan Seçmeli) Tarih-i Mısır Tarih-i Timur Vankulu Sözlüğü Grammaire Turque ✔ Tarih-i Hind-i Garbi Cevap : Tarih-i Hind-i Garbi Soru 9: Yalova’da kurulan ilk kağıt fabrikasının adı aşağıdakilerden hangisidir? (Çoktan Seçmeli) Kağıthane-i Yalova Kağıthane-i İstanbul ✔ Kağıthane-i Yalakabad Kağıthane-i Şişli Kağıthane-i Garbi Cevap : Kağıthane-i Yalakabad Soru 10: 1732 yılında basılan ve İbrahim müteferrikanın kendi eseri olan kitap aşağıdakilerden hangisidir? (Çoktan Seçmeli) Vankulu Sözlüğü Tarih-i Hind-i Garbi Grammaire Turque ✔ Füyuzat-ı Mıknatıssiye Tarih-i Timur Cevap : Füyuzat-ı Mıknatıssiye İbrahim Müteferrika ve İlk Osmanlı Matbaasının Kuruluşu Matbaanın temeli olan ahşap baskının mucidi olan Çinlilerin değişik zeminler üzerine baskılar yapmış oldukları bilinse de, baskı yazı olarak bilinen matbaanın mekanik ve hızlı bir şekilde kullanılması Alman Gutenberg’in sayesinde olmuştur. Gutenberg’in sistemi yeniden kullanılabilen tek tek metal alaşımdan harflerin kullanılmasına dayanmaktadır. Bu metal harflere doğru miktarda yapışan keten tohumu yağı ve kandil yağı ile hazırlanmış özel bir mürekkep de geliştiren kişi olarak Gutenberg, matbaanın mucidi olarak anılmıştır. Gutenberg’in buluşu hızla yayılmış ve 15.yy’ın sonunda Avrupa’da 1000’den fazla baskı makinası olmasına zemin hazırlamıştır. Bu basım yöntemiyle pek çok kitabın basılması, kitap fiyatlarının düşmesini sağlarken, daha çok kitap okunmaya başlanması, özgür düşüncelerin doğmasına, bilimsel çalışmaların gelişmesine ve bilginin geniş kitlelere ulaşmasını sağlamıştır. Hatta Avrupa’da bu aydınlanma çağı beraberinde Rönesans çağının başlangıcına zemin hazırlarken, 1450’li yıllardan 1727 yılına kadar geçen yaklaşık 300 yıl boyunca Osmanlı Devleti bu gelişmeleri uzaktan izlemekle yetinmiştir. Matbaanın Osmanlı’ya geç gelişi ve zor başlangıcı herhalde kısmen de olsa hattatlara bağlı idi. Matbaanın birçok muasırları bu konuda onları sorumlu tutar. Ancak Osmanlı devlet adamlarının uyguladığı diplomatik yaklaşımı sayesinde iki muhalif görünen tarafın çıkarları korunmuş ve bir yandan matbaa faaliyete girer, öte yandan hattatlar da el yazmaları istinsah ederek geçimini ta 19. yüzyılın sonuna kadar korumuştur Rönesans’ın Avrupa’nın kültür yaşantısına kazandırdığı değerler, 18. yüzyıl başlarından itibaren Osmanlı toplumunu da etkilemeye başlamıştı. Bazı Osmanlı aydınları Batı’daki bu uyanışın farkındaydı. Bunlara göre, Avrupa’daki toplumsal ve düşünsel yenilikler Osmanlı toplumuna da aktarılmalıydı. Bu yeniliklerin ilki, savaş ve savunma bilimi konularında uygulanmaya başlamış, ordu yeni baştan örgütlenmiştir. Osmanlı toplumu, Batı’da iki yüz yıl önce başlayan aydınlanma sürecine yeni yeni giriyordu. Dönemin simgesi olan lale, bu devrin “Lale Devri” (1718-1730) olarak anılmasına yol açmıştır. Bu yenilikçi ortam içinde ilk Türk basımevi de 1727 yılında Sait Çelebi ve İbrahim Müteferrika tarafından kurulmuştur